Σάββατο 15 Νοεμβρίου 2014

ασφόδελος άρδηκας


ασφόδελος -άρδηκας - Asphodelus - Asphodèle - Asfódelo -Affodill  
Αγία Ειρήνη

Το λουλούδι του μηνός Οκτωβρίου,έστω και καθυστερημένα, είναι ο ασφόδελος ή όπως τον ξέρουμε στην Πάρο, άρδηκας.
           
             άλλες ονομασίες 
                  
   ακαρώνι    άρβυκας     ασφέρδουκλας
  ασφοδελίνη    ασφοδήλι     ασφοντύλι             ασφόντυλος       περιδρομόχορτο
  σπερδούκλα      σπερδούκλι   σφερδούκλας   πουρδακύλα     σφερδούλακας    καραβούκλι 



Αγιος Νικόλαος,Λεύκες










Ασφόδελος :Μελισσοτροφικό φυτό. Ανθίζει Φεβρουάριο με Μάρτιο. Οι μέλισσες το λατρεύουν για το πλούσιο νέκταρ του . Ανήκει στην οικογένεια των λειριοειδών.  Στη μυθολογία ήταν έμβλημα του θεού Διονύσου . Οι αρχαίοι Έλληνες το θεωρούσαν σύμβολο πένθους και έσπερναν ασφοδέλους στους τάφους επειδή νόμιζαν ότι οι ψυχές τρέφοντας με τους κονδύλους του φυτού .Όταν ο βλαστός του είναι μακρύς    λένε ότι η χρονιά θα πάει καλά , αν είναι στραβός η χρονιά θα είναι κακή.
  Με το ξερό βλαστάρι έφτιαχναν παλιά ανεμόμυλους τα παιδιά για να παίζουν.
Με τα ξερά φύλλα γέμιζαν τα στρώματα. Οι βοσκοί κυνηγούν τα ζώα να μη φάνε τα μπουμπούκια γιατί πρήζονται και μπορεί να πεθάνουν. Κατά καιρούς είχε χρησιμοποιηθεί σαν κόλλα από τους υποδηματοποιούς, για την παρασκευή αλκοόλ και σαν αλοιφή.
 









Κατά τον Θεόφραστο οι κόνδυλοι και τα σπέρματα τρώγονται. Σύμφωνα με τον Όμηρο στα Ηλύσια Πεδία, την κατοικία των νεκρών, καλούνταν από ασφοδέλους  για να συνδεθούν με την Περσεφόνη.  
Η σχέση του φυτού με το θάνατο οφείλεται στο γκριζωπό χρώμα των φύλλων και τα γκριζωπά άνθη που συμβολίζουν τη μελαγχολία του Κάτω κόσμου και τη χλωμάδα του Θανάτου.                                                   
                                                                         Γεωργία Παντελαίου                         

Στην Πάρο η ανθοφορία του άρδηκα ξεκινά τέλος Αυγούστου και ολοκληρώνεται μέχρι το τέλος Οκτωβρίου.
Οι αγρότες συνδέουν την ανθοφορία και την πολυκαρπία του με τη γεωργική παραγωγή( Ελένη Τριπολιτσιώτη)
 Με το βλαστάρι του τα παιδιά έφτιαχναν
καραβάκια ή υνιά (Στέλιος Γκίκας)
 ανεμόμυλους και άλλα παιχνίδια  (Γιάννης Βασιλειόπουλος , Νίκος Σαρρής)













Στη Λογοτεχνία


                                    Όμηρος 

Δεν έχει ασφοδίλια μενεξέδες, μήτε υάκινθους
πώς να μιλήσεις με τους πεθαμένους...

Ο Στρατής Θαλασσινός ανάμεσα στους αγάπανθους.  Γ.Σεφέρης

Κι ν πιον θολ νερ ξαναθυμονται.
Διαβαίνοντας λιβάδια
π σφοδύλι,
πόνους παλιούς, πο
μέσα τους κοιμο
νται.

    Λήθη, Λορέντζος Μαβίλης

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου