Sternbergia lutea , Στερνμπέργκια η κίτρινη, lily-of-the-field, winter-daffodil
κίτρινη πούλα,Μαράθι Πάρου |
Με τις πρώτες βροχές, μαζί με το κυκλάμινο,φυτρώνει ανάμεσα στα
βράχια, το κίτρινο κρινάκι του φθινοπώρου. Στις Κυκλάδες το λένε κίτρινη πούλα.
άλλες ονομασίες
ξυνάκι κρινάκι αγριόκρινος αγριολαλές κίτρινη στερνμπέργκια
Πολυετής
βολβώδης πόα. Το λουλούδι μοιάζει με αυτό του κρόκου. Τα άνθη της στερνμπέργκιας είναι κίτρινα, με 6 πέταλα και 6 ανθήρες που καταλήγουν σε καφετιά στίγματα.Τα φύλλα του εμφανίζονται μαζί με το άνθος ή λίγο
αργότερα.
κυκλάμινα και κίτρινες πούλες,΄Αγιος Μηνάς |
Απαντά σε βραχώδεις, ξηρές θέσεις, στην Β. και Α. Μεσόγειο (στη Γαλλία δεν
είναι αυτοφυές) και στην Τυνησία. Αμέσως μετά την πρώτη βροχή αρχίζουν να
ξεπετάγονται μέσα από τη γη οι «στερνμπέργκιες», που η λαϊκή τους ονομασία
είναι «κίτρινα κρινάκια». Μέσα από τα βράχια και στις πολύ πετρώδεις περιοχές,
βγαίνει η ελληνική ποικιλία της «σικελικής στερνμπέργκιας» (Sternbergia sicula var.
Graeca). Στα παλιά χωράφια και τους ελαιώνες ανθίζει λίγο αργότερα η «κίτρινη
στερνμπέργκια» (Sternbergia lutea) σε μπουκέτα και με μεγαλύτερα άνθη.
Στη Λογοτεχνία
Ἡμερολόγια Ἐξορίας
2 Νοεμβρίου
Ὁ Μῆτσος πῆρε σήμερα ἕνα γράμμα ἀπ᾿ τὴ Σκόπελο.
Ἡ Ἀντιγόνη γράφει: «Τὸ νησιώτικο φθινόπωρο
γέμισε κίτρινα κρινάκια.
Καημένε Μῆτσο - λέει - δὲ θὰ τὰ θυμᾶσαι κεῖνα τὰ κρινάκια·
δὲ σκάμπαζες ποτέ σου ἀπὸ βοτανική».
Ὁ Μῆτσος
σκούπισε τὰ γυαλιά του, ξαναδιάβασε τὸ γράμμα. Δίπλα του παρατημένο στὶς πέτρες τὸ «Ἐγχειρίδιο Φαρμακολογίας».
Χαμογελάει ὁ Μῆτσος. Βγάζει πάλι τὰ γυαλιά του. Δὲν τὰ σκουπίζει.
Θέλω νὰ γράψω ἕνα ποίημα γιὰ τὸ Μῆτσο
ὄχι μὲ λέξεις
ὅλο με κίτρινα κρινάκια.
Ἡ Ἀντιγόνη γράφει: «Τὸ νησιώτικο φθινόπωρο
γέμισε κίτρινα κρινάκια.
Καημένε Μῆτσο - λέει - δὲ θὰ τὰ θυμᾶσαι κεῖνα τὰ κρινάκια·
δὲ σκάμπαζες ποτέ σου ἀπὸ βοτανική».
Ὁ Μῆτσος
σκούπισε τὰ γυαλιά του, ξαναδιάβασε τὸ γράμμα. Δίπλα του παρατημένο στὶς πέτρες τὸ «Ἐγχειρίδιο Φαρμακολογίας».
Χαμογελάει ὁ Μῆτσος. Βγάζει πάλι τὰ γυαλιά του. Δὲν τὰ σκουπίζει.
Θέλω νὰ γράψω ἕνα ποίημα γιὰ τὸ Μῆτσο
ὄχι μὲ λέξεις
ὅλο με κίτρινα κρινάκια.
Γιάννης Ρίτσος 1948
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου